شبیه‌سازی اثرگذاری سیاست‌های پولی بر جهش تولید در اقتصاد ایران؛ رویکرد پویایی سیستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 (نویسنده مسئول) استادیار دانشگاه بین‌المللی اهل بیت، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد دانشگاه بین‌المللی اهل بیت، تهران، ایران

چکیده

امروزه سیاست‌های پولی در اقتصاد و سازوکار انتقال اثرات آن بر متغیرهای کلان اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله، بررسی اثرگذاری سیاست­های پولی ازطریق مهم‌ترین کانال‌های انتقال پولی بر متغیرهای کلان اقتصادی در ایران است که از روش پویایی سیستم و افق زمانی بیست‌ساله برای تبیین هرچه دقیق‌تر این اثرگذاری استفاده شده است. پس از تبیین روابط علت ـ  معلولی متغیرها، روابط نرخ و جریان، ترسیم شده و سپس مدل موردنظر مورد اجرا و سناریوسازی قرارگرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد افزایش حجم پول در ایران بر مصرف، پس‌انداز و سطح قیمت­ها اثر مثبت، ولی بر سرمایه­گذاری، اثر معکوس دارد. اثرگذاری تغییرات حجم پول بر تولید به‌نحوی است که با افزایش حجم پول درکوتاه‌مدت، تولید ناخالص داخلی رونق می‌یابد، ولی در بلندمدت باعث کاهش تولید می‌شود. بنابراین، سیاست‌گذاران اقتصادی جهت تحقق اهداف اقتصادی و سند چشم‌انداز می‌باید کنترل حجم پول را در بلندمدت در دستور کار خود قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Simulation of the Effect of Monetary Policy on the Production Upsurge of the Iranian Economy: A System Dynamics Approach

نویسندگان [English]

  • mohammad ghaffary fard 1
  • hossein rezaei 2
  • adele rahmati 3
1 (Corresponding Author) Assistant Professor, Ahlul Bayt International University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor Payame Noor University, Tehran, Iran
3 M.A , Ahl-e-Bayt International University, Tehran, Iran
چکیده [English]

These days, monetary policy is of great importance in the economy and the mechanism of diffusion of its effects on macroeconomic variables. This research is aimed at investigating the effect of monetary policy through the most important channels of monetary transfer on macroeconomic variables in Iran, which has been used to explain this effect as accurately as possible in a 20-year time period. Having explained the cause-and-effect relationships between the variables, the researchers have identified the rate and flow relationships. Then the model has been implemented and the scenario has been developed. Research findings revealed that increasing money supply in Iran inserts a positive effect on consumption, savings and price levels, but has an adverse effect on investment. The effect of changes in the money supply on production causes increase in the money supply and the GDP grows in the short run, but in the long run, it reduces production. As a result, economic policymakers have to put money supply control on their agenda in order to achieve economic goals and the vision document.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Monetary policy
  • transmission mechanism
  • system dynamics
  • monetary transmission channels
اثنی‌عشری امیری، ابوالقاسم؛ ابوالحسنی هستیانی، اصغر؛ رنجبر فلاح، محمدرضا؛ شایگانی، بیتا و علی‌زاده کلاگر، سیدقربان (1398)، اثر حجم نقدینگی بر رشد اقتصادی در ایران (با رویکرد مدل پارامتر زمان متغیر)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال 9، ش 35: 34 ـ 15.
استرمن، جان د. (2000)، پویایی‌شناسی سیستم، ترجمه شهرام میرزایی دریانی، کیوان شاه‌قلیان، احمد اصلی‌زاده، علی‌رضا سلوک‌دار و علی‌رضا زنده‌بافنده، انتشارات ترمه، چ ششم 1397.
بخشی دستجردی، رسول؛ طالب باغبانی، محمدرضا، مجاهدی مؤخر، محمدمهدی و احمدنیا، محمدصالح (1398)، نگرش پویایی سیستم به اثر خلق پول بانکی بر تورم در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ش 89، س 27:137 ـ 99.
پوراکبر، مرجان (1393)، تخمین نرخ بهینه نقدینگی با استفاده از پویایی‌شناسی سیستم و محاسبات نرم (شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم ژنتیک)، دانشگاه علوم اقتصادی دانشکده مدیریت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی دانش و علوم تصمیم.
تفضلی، فریدون (1388)، اقتصاد کلان نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 1388، تهران: نشر نی، ویراست سوم.
جلیلی، ظریفه؛ عصاری آرانی، عباس؛ یاوری، کاظم و حیدری، حسن (1396)، ارزیابی سازوکار انتقال اثرات سیاست پولی بر بازار سهام در ایران با استفاده از روش خود رگرسیون بر داری ساختاری(SVAR)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، س 17، ش 4: 195 ـ 173.
رحمانی، تیمور (1385)، اقتصاد کلان، تهران: انتشارات برادران، ج اول و دوم.
شریفی رنانی، حسین (1389)، بررسی اثرات سیاست پولی بر تولید و سطح عمومی قیمت‌ها در ایران با استفاده از رویکرد تصحیح خطای برداری ساختاری (SVEC)، سیاست‌گذاری اقتصادی، ش 3: 7 ـ 45.
صمصامی، حسین؛ داودی، پرویز و‌ امیری جاوید، هادی (1395)، مقایسة اثربخشی رشد نقدینگی بر تولید ناخالص داخلی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و اشتغال با حباب بازار دارایی‌ها، تحقیقات اقتصادی، دوره 51، ش 2: 492 ـ 457.
فرزین‌وش، اسدالله؛ احسانی، محمدعلی؛ جعفری صمیمی، احمد و غلامی، ذبیح‌الله (1391)، بررسی آثار  نامتقارن سیاست‌های پولی بر تولید در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، تهران، س20، ش 61: 28 ـ 5.
فراهانی‌فرد، سعید؛ نظرپور، محمدنقی و شهبازی غیاثی، موسی (1395)، بررسی تطبیقی کانال‌های اثرگذاری سیاست پولی بر بخشی واقعی در چارچوب اقتصاد نیوکلاسیک و اسلامی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اتصاد اسلامی، س 16، ش 61: 108 ـ 79.
کمیجانی، اکبر و علی‌نژاد مهربانی، فرهاد (1391)، ارزیابی اثربخشی کانال‌های انتقال پولی بر تولید و تورم و تحلیل اهمیت نسبی آنها در اقتصاد ایران، فصلنامه علمی ـ پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، س هفدهم، ش 2.
محسنی زنوزی، سیدجماالدین (1396)، بررسی اهمیت کانال ترازنامه دیدگاه اعتبار در مکانیسم انتقال پولی اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد وتوسعه پایدار)، س 17، ش 4.
مهدیلو، علی؛ اصغرپور، حسین و فلاحی، فیروز (1397)، برآورد غیرخطی نقش کانال‌های انتقال سیاست پولی در اقتصاد ایران: رویکرد MS-VAR، فصلنامه پژوهش‌های پولی ـ بانکی، س یازدهم، ش 37.
 
Cevik, Serhan; Katreina Teksoz. (2012). Lost in Transmission? The effectiveness of monetary policy transmission channels in the GCC countries , IMF working paper, 191.
Mishkin, S.F.(2001). the transmission Mechanism and the Role of Asset Prices in Monetary policy . NBER working paper series, Np. 8617.
Mishkin, Fredric S. (1996). the channels of monetary transmission : Lessons for monetary policy . working paper 5464.
Neugebauer, S. Felix. (2011). A System Dynamics Model For Monetary Policy Feedback.
Tawadros, B. George . (2007). Testing the Hypothesis of long- Run Money Neutrality in the Middle East. Journal of Economics Studies, Vol. 34, No.1, pages 13-28.
Wheat, I. D. (2007). The feedback Method: A system Dynamics approach to teaching Macroeconomics . Phd  dissertation, University of Bergrn, Narway.
Warjiyo, Perry & Juda Agung. (2002). Transmission Mechanism of Monetary policy in Indonisia , Jakarta: Bank Indonesia.
Yamaguchi, Kaoru. (2011). working of a public money system of open macroeconomies – modeling the American monetary act completed – (a Revised version), Doshisha University Kyoto 602-8580, Japan.
Yamaguchi, Kaoru.(2007). balance of payments and foreign exchange dynamics–SD macroeconomic modeling. Doshisha   University Kyoto 602-8580, Japan.