دسته بندی و اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان به روش کیو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیریت گروه ، دانشکده مدیریت و حسابداری ، دانشگاه بین المللی امام رضا (علیه السلام) ، مشهد ، ایران

2 گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا (علیه السلام)، مشهد، ایران.

چکیده

امروزه یکی از موضوعات استراتژیک در ایران فراهمشدن بستری برای استفاده از دانش، عبور از اقتصاد نفتی و جهش تولید است. اقتصاد دانش‌بنیان سالیان متمادین در کلام بزرگان کشور از جمله مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد بالادستی دیده می‌شود. مؤلفهی حرکت به سمت جهش تولید شرکت‌های دانش‌بنیان می‌‌باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل حیاتی موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از روش کیو انجام شده و فضای گفتمان پژوهش شامل سه حوزه مقالات و اسناد بالادستی، سخنان بزرگان و مصاحبه عمیق با خبرگان حوزه دانش‌بنیان می‌باشد. در نتیجه این بررسی 237 عامل شناسایی شد که برای تایید روایی و پایایی یافته‌ها به 74 عامل تقلیل یافت. روایی یافته‌ها با مراجعه مجدد به خبرگان تایید و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ، 81/0 به دست آمد. مرحله بعد جدول انتخاب اجباری کیو توسط 111 نفر از خبرگان تکمیل شد و طی تحلیل این جداول از طریق بار عاملی، هشت دیدگاه شامل نگرش استراتژیک و راهبردی، نگرش به فعالیت‌های زیرساختی و سرمایه‌گذاری و مالی، نگرش به تحقیق و توسعه، نگرش به بهره‌وری تولید و بهبود محصول، نگرش به بازاریابی و مشتری مداری و برندینگ، نگرش به مباحث حقوقی و مالکیت فکری، نگرش به ویژگی‌های رهبر و مدیر، نگرش به منابع انسانی شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Categorization and Prioritization of Critical Success Factors of Knowledge-Based Companies Using Q Method

نویسندگان [English]

  • seyed reza nasri 1
  • saeed jafari titkanlo 2
1 Department Management, Faculty of Management and Accounting, Imam Reza International University, Mashhad, Iran
2 Faculty of Management and Accounting, Imam Reza International University, mashhad, iran.
چکیده [English]

Today, one of the strategic issues in Iran is to provide a platform for the use of knowledge, the passage of oil economy and the leap in production. The knowledge-based economy has been reflected in the words of the country's elders for many years, including the Supreme Leader and upstream documents. The component of the movement towards the production leap of knowledge-based companies. The aim of this study was to identify the critical success factors of knowledge-based companies using Q method and the research discourse space includes three areas of upstream articles and documents, speeches of elders and in-depth interviews with experts in the field of knowledge-based companies. As a result of this study, 237 factors were identified, which were reduced to 74 factors to confirm the validity and reliability of the findings. The validity of the findings was confirmed by referring to experts again and the reliability with Cronbach's alpha coefficient was 0.81. The next step was the Q1 forced selection table by 111 experts, and during the analysis of these tables through factor loading, eight perspectives including strategic approach, attitude to infrastructure and investment and financial activities, research and development attitude, interest attitude Productivity and product improvement aspects, attitudes toward marketing and customer orientation and branding, attitudes toward legal issues and intellectual property, attitudes toward leadership and manager characteristics, attitudes toward human resources were identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Success Factors
  • Knowledge-Based Company
  • Q-Methodology
امینی، الهام؛ بنی اسدی، محمد؛ خاتمی، مهرداد و وحیدی، حسین.(1395). بررسی عوامل موثر بر پیشرفت شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، مطالعه موردی پارک تهران، فصلنامه رشد فناوری، 12(48).
آرمان‌مهر، مسلم؛ جهانشاهی، حسن؛ قاضی زاده فرد، ضیاء الدین؛ تربتی، امیر و رحیمی پور، محمد. (1391). شناسایی و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت حوزه آموزش در مراکز آموزش عالی با استفاده از نگاشت‌های ادراکی فازی. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبـردهای آموزش در علوم پزشکی، 5(4)، 257-263.
آقاجانی، حسنعلی؛ حسینی، ابوالحسن و سروری اشلیکی، زهرا. (1394). شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر تجاری سازی محصولات شرکت دانش‌بنیان با تکنیک FAHP (شاهد تجربی: شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در مراکز رشد مناطق شامالی ایران)، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن(ریاضیات کاربردی)، 12(3(پیاپی46))، 85-100.
پالیزدار،کاظم؛ عسگری نیا، محسن و  مدنی، شیما. (1397). بررسی عوامل رفتاری و محیطی موثر بر جذب سرمایه گذار خطرپذیر جهت سرمایه گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان (مطالعه موردی صنعت بیوتکنولوژی ایران). سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، 6(1)، 91-111.
تاری، مهدیه، مرادی، محمود و ابراهیم پور، مصطفی.(1394) بررسی عوامل موثر بر رشد و موفقیت شرکت‌های دانش بنیان، فصل‌نامه تخصصی رشد و نوآوری، (45).
ترکیان تبار، منصور؛ محمد اسماعیل، صدیقه و نوشین فرد، فاطمه.(1395). بررسی عوامل موثر بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت‌های دانش‌بنیان ایران، تعامل انسان و اطلاعات، 3(3).
جمالی،غلامرضا.(1395). تحلیل ابعاد نوآوری باز مبتنی بر توسعه فناوری اطلاعات در شرکت‌های دانش‌بنیان: تلفیق DEMATEL، FANP، BSC، مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، 8(3)،519-540.
حسینی، سید علی؛ محمدی، مهدی و حاجی حسینی، حجت اله. (1395). عوامل حیاتی موفقیت نوآوری در محصولات و سیستم‌های پیچیده(CoPS)؛مطالعه موردی: پروژه بالگرد ملی سازمان صنایع هوایی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 4(1)؛ 159-186.
حسینی، فهیمه؛ عباس نژاد، طیبه و بانشی، عبادالله.(1394). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل حیاتی موفقیت سیستم‌های هوشمند کسب‌و‌کار در صنعت درمان با رویکرد آمیخته (مطالعه موردی بیمارستان‌های شهر بندر عباس). مطالعات مدیریت کسب‌و‌کار هوشمند، 3(11)، 47-70.
خیاطیان، محمدصادق؛ الیاسی، مهدی و طباطباییان، سیدحبیب اله.(1395). الگوی پایداری شرکت‌های دانش بنیان در ایران. سیاست علم و فناوری ،2(8)؛ 49 -62.
زارع رواسان، احد و ربیعی ساوجی، سوگل.(1393). شناسایی و دسته بندی عوامل حیاتی موفقیت پروژه‌های پیاده سازی سامانه‌های هوش کسب وکار در ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 2(7)، 8-16.
شمسی، مهناز و نورمحمدی، حمزه علی. (2018). شناسایی مهم‌ترین مدل‌ها و شاخص‌ها در ارزیابی علم و فناوری در شرکت‌های دانش‌‌بنیان ایران. پژوهش نامه علم سنجی، 4(8)، 1-16.
کریمی علویجه،محمدرضا؛ صفایی، مریم و احمدی،محمد مهدی. (1395). شناسایی عوامل حیاتی موفقیت صنعت روانکارهای ایران با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه‌ای در جهت کسب مزیت رقابتی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 6(2)،71-91.
محرابیون محمدی، محمد؛  شهریاری، غلامرضا و زارع رواسان، احد. (2013). شناسایی و دسته‌بندی عوامل حیاتی موفقیت پیاده‌سازی چارچوب کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات درایران. مطالعات مدیریت کسب‌و‌کار هوشمند،  2(5)، 41-71.
Badini, O. S. , Hajjar, R. , & Kozak, R. (2018). Critical success factors for small and medium forest enterprises: A review. Forest policy and economics, 94, 35-45.
Bellantuono,N. , Carbonara,N.(2017). pontrandolfo,P. , the organization ,f eco-industrial parks and their sustainable practices. cleaner production. 
Daniel D. , Ronald.(1961). “Management information crisis,”; HBR, September- October.
Huang, L. S. , & Lai, C. P. (2012). An investigation on critical success factors for knowledge management using structural equation modeling. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 40, 24-30.
Leidecker, J. K. , & Bruno, A. V. (1987). CSF analysis and the strategy development rocess. Strategic planning and management handbook, 333-351
Lin, J. H. , Wang, M. Y. ,Lo,H. C. The complementary assets and appropriability affect patent commercialization on the moderate effect of marketing sensing capability: The case of bio-patents in Taiwan, Asia Pacific Management Review Journal, 4, p1-7. (2015)
Lucas, A. (2019, April). Critical Success Factors for Corporate Data Quality Management. In World Conference on Information Systems and Technologies (pp. 630-644). Springer, Cham.
Matinaro, V. , Liu, Y. , & Poesche, J. (2019). Extracting key factors for sustainable development of enterprises: Case study of SMEs in Taiwan. Journal of cleaner production, 209, 1152-1169.
Muthoni, M. P. , Omato, G. P. , & Kithinji, M. A. (2013). Analysis of Factors Influencing Transfer of Technology among Micro and Small Enterprises in Kenya. International Journal of Business and Social Science, 4(17),171-179.
Tavallaei, R. , Hosseinalipour, M. , & Mohebifar, A. (2015). Top critical success factors for enterprises to benefit a prosperous learning through strategic alliances in developing countries. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 194, 174-180.
Tseng, M. Wu,K. Nguyen,T. (2011). Information technology in supply chain anagement: a case study. nternational Conference on Asia Pacific Business Innovation & Technology Management. Procedia - Social and Behavioral Sciences 25, 257-275.
Yuan, L. , Bin, Sh. , Xiaoyi,, W, (2010),Research on data mining models for the internet of things,  International Conference on Image Analysis and Signal Processing, 9-11.
 
سخن بزرگان و مصاحبه‌ها
اخبار رسمی، سه‌شنبه 96/10/26
https://news. akhbarrasmi. com/news/13961026276608138
آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات، شماره۱۴۱۶۰۲/ت۴۶۵۱۳هـ، 91/8/21
آئین انعقاد تفاهمنامه ایجاد راه‌اندازی مرکز نوآوری و شتابدهی شهید ستاری رفسنجان-خبرگزاری مهر- کد خبر 4812474
https://www. mehrnews. com/news/4812474
بیانات پس از بازدید از نمایشگاه دستاوردهاى فناورى نانو- 11/11/1393 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=28830
بیانات در حرم رضوی در آغاز سال ۹۱ – 1/1/1391 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=19301
بیانات در حرم مطهر رضوی - 1/1/1393 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=25993
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها – 11/4/1393 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=26859
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها ۱۳۹۳/۰۴/۱۱ دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=26859
بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان – 8/5/1391 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=20581
بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور- 16/6/1389 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=10077
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌ - 5/6/1382 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=3189
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت- 6/6/1392-  پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
 https://www. leader. ir/fa/content/11015
بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا- 10/2/1393 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=26284
بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی- 29/11/1393- دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
 http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=28974
بیانات در دیدار مسئولان نظام - 25/3/1395 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=33371
بیانات در دیدار نخبگان جوان‌ - 14/7/1389 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=10233
بیانات در دیدار نخبگان علمی جوان-28/7/1395 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=34703
بیانات در دیدار نخبگان علمی جوان-28/7/1395- دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
 http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=34703
بیانات در دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی-25/7/1397 - دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای
http://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=40725
بیست و پنجمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی-خبرگزاری مهر- کد خبر 4824403
https://www. mehrnews. com/news/4824403
خبرگزاری ایرنا، کد خبر: 83083765             
http://www. irna. ir/esfahan/fa/News/83083765
خبرگزاری ایرنا، کد خبر: 83096661             
http://www. irna. ir/rkhorasan/fa/News/83096661
خبرگزاری ایلنا کد خبر: 731633                     
    https://www. ilna. news/fa/tiny/news-731633
خبرگزاری صدا و سیما،  کد خبر: ۱۱۶۲۶۴۴                                
    http://www. iribnews. ir/004sSK
خبرگزاری صدا و سیما، کد خبر: ۱۷۶۴۰۸۵- پژوهش خبری//تینا صالحی
http://www. iribnews. ir/007Ouz
در گردهمایی ارائه نیازهای فناورانه در پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز-خبرگزاری مهر- کد خبر 4781872
https://www. mehrnews. com/news/4781872
دومین جشنواره ملی فولاد ایران-خبرگزاری مهر- کد خبر 4824171
https://www. mehrnews. com/news/4824171
رهبر معظم انقلاب در جمع پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان 8/5/1391، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
https://www. leader. ir/fa/content/9592/www. leader. ir
قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات 30/8/1389
گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، آمیندا، 2005، به نقل از وبگاه مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران
https://daneshbonyan. co/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A F%D8%A7%D9%86%DB%8C/11126
مراسم افتتاحیه پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی-خبرگزاری مهر- کد خبر 4779516
https://www. mehrnews. com/news/4779516
مصاحبه با سیدسهیل حسینی (مدیر شرکت دانش‌بنیان در صنعت مخابرات) با خبر گزاری ایسنا -کد خبر: 95091306603
 https://www. isna. ir/news/95091306603/
نشست اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه ویژه در بندر امام خمینی-خبرگزاری مهر- کد خبر 4825529
 https://www. mehrnews. com/news/4825529
وبگاه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش بیان و نظارت بر اجرا
 https://pub. daneshbonyan. ir/