شبیه‌سازی آثار اقتصادی تخصیص درآمدهای نفتی به سرمایه‏گذاری بخش دولتی و خصوصی در شرایط تحریم اقتصادی (رویکرد پویایی سیستمی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه اهل بیت (ع)،. تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد، دانشگاه بین‌المللی اهل بیت (ع)، تهران،ایران

چکیده

در فاصله زمانی چهار دهه درآمدهای نفتی یکی از مهم‏ترین منابع درآمد دولت بوده که تأثیرات زیادی بر اقتصاد داشته است. از منبع درآمد نفتی می‏توان به عنوان یک اهرم مثبت در جهت طرح‌های عمرانی و زیربنایی کشور استفاده نمود؛ اما به دلیل تأثیر تحریم بر درآمدهای نفتی این امر به طور مطلوب حاصل نشده است. برای آن که بتوان درک بهتری از چگونگی تخصیص درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران داشته باشیم، در این پژوهش به مدلسازی و شبیه‏سازی با هدف تخصیص دادن درآمدهای نفتی به بخش خصوصی و دولتی در افق 20 ساله پرداخته شده است. با استفاده از روش پویایی سیستم و استفاده از نرم افزار ونسیم، روابط علت- معلولی و حالت و جریان مدل طراحی شده و آثار اقتصادی تحت سناریوهای مختلف، شبیه‌سازی شده است. شبیه‌سازی صورت‌گرفته در این مدل در سه حالت انجام شده است؛ سناریوی اول کل درآمدهای نفتی جهت سرمایه‌گذاری به بخش دولتی داده شده، سناریوی دوم اختصاص همه درآمدهای نفتی در قالب تسهیلات به بخش خصوصی از طریق صندوق توسعه ملی و در نهایت سناریوی سوم که 70 درصد درآمد نفت به بخش دولتی و مابقی از طریق صندوق توسعه ملی به بخش خصوصی تخصیص داده شده است. نتایج نشان می‌دهد تخصیص درآمدهای نفتی به بخش دولتی جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های تولیدی و زیربنایی سناریوی مناسب در اقتصاد در بلند مدت است که دارای آثار مثبت اقتصادی بر تولید ملی، رفاه و سرمایه‌گذاری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Simulating the Economic Effects of Allocating Oil Revenues to The Public and Private Sectors in the Context of Economic Sanctions : A Systemic Dynamic Approach

نویسندگان [English]

  • mohammad ghaffary fard 1
  • hossein rezaei 2
  • davood yousefzi 3
1 Assistant Professor, Ahle Beyt International University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Payame Noor University, Tehran, Iran
3 MA, Ahle Beyt International University, Tehran, Iran
چکیده [English]

During the last four decades oil revenues are one of the most important sources of government revenue which have a high impact on the economy. The source of oil revenue can be used as a positive lever for development and infrastructure projects of countries due to the impact of sanctions on oil revenues. For a better understanding of how to allocate oil revenues in the Iranian economy, in this study modeling and simulation methods ere followed. It aims to allocate oil revenues to the private and public sectors over a 20-year horizon. Using the system dynamics method and using Vensim Software, the cause-effect relationships and the state and flow of the model are designed and the economic effects are simulated under different scenarios. The simulation performed in this model is done in three modes; The first scenario is the total oil revenues for investment in the public sector, the second scenario is the allocation of all oil revenues in the form of facilities to the private sector through the National Development Fund and finally, the third scenario in which 70% of oil revenues go to the public sector and the rest through the Development Fund. National is allocated to the private sector. The results show that the allocation of oil revenues to the public sector to invest in production and infrastructure projects is a good scenario in the economy in the long run, which has positive economic effects on national production, welfare and investment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Revenues
  • Dynamics
  • Production
  • Iranian Economy
  • Oil
  • Simulation

مراجع

ابراهیمی، بهنام؛ اسماعیلی رزی، حسین؛ شیرعلی، شیرین(1394)، تأثیر درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی در ایران با تأکید بر تغییر کیفیت نهادی، فصلنامه سیاست‏گذاری پیشرفت اقتصادی، سال سوم، شماره 7، 81-108.
مولایی، محمد؛ علی، عدی(1398) اثر شوک‏های درآمدهای نفتی بر مصرف خانوار در ایران، تحقیقات اقتصادی، دوره 54، شماره1، 233-250.
محمدی، تیمور؛ میرابی زاده، معصومه(1395)، تحلیل اثر درآمدهای نفتی براقتصاد ایران: مدل تعادل عمومی تصادفی پویا، فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 13، شماره 4، 74-54.
ابراهیمی، محسن؛ سالاریان، محمد(1388)، بررسی پدیده نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادر کننده نفت و تأثیر حضور اوپک بر رشد اقتصادی کشورههای عضو آن، فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 6، شماره 20، 77-100.
ربیعی،مهناز(1388)، اثر سرمایه انسانی و نوآوری بررشد اقتصادی در ایران، مجله دانش و توسعه، شماره 26، 122-142.
شاه چرا، مهشید(1389)، بررسی برنامه پنجم توسعه کشور، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
استرمن؛ جان(1397). پویایی شناسی سیستم، ترجمه کیوان شاه قلیان و دیگران، تهران، انتشارات ترمه، چاپ ششم.
سایت بانک مرکزی.
مورکرافت،(1395) ترجمه: مولاناپور، مدلسازی استراتژیک و پویای‏های کسب و کار، انتشارات همراه علم.
صمدی فروشانی، مرضیه؛ حسین زاده، مهناز؛ مهرگان، محمدرضا(1398)، تحلیل دینامیکی مدیریت درآمد نفت ایران با تأکید برکیفیت نهاد حاکمیت کاربردی از رویکرد پویایی سیستم، دومین کنفرانس ملی انجمن پویایی شناسی سیستم، 444-428.
صمدی فروشانی، مرضیه؛ حسین زاده، مهناز؛ مهرگان، محمدرضا(1398)، مدل سازی استراتژیک مبارزه با فساد در صنعت نفت ایران: کاربردی از رویکرد پویایی سیستم. فصلنامه سیاست‏گذاری عمومی، دوره 5، شماره 3، 165-187.
Amos James Ibrahim-Shwilima (2015). "Economic growth and nonrenewable resources: An empirical investigation," Working Papers 1416, Waseda University, Faculty of Political Science and Economics.
Beaudreau, B.C. (2005).  Engineering and economic growth, Structural Change and Economic Dynamics, 16 (2): 211–220.
Berg, A., R, Portillo, S.C. Yang, and L.F. Zanna. (2013). "Public Investment in Resource-Abundant Developing Countries", IMF Economic Review, Vol. 61, Issue. 1, pp. 92-129.
Brown, S., P.A.Yucel & K. Mine. (2002). Energy Prices and Aggregate Economic Activity: An Interpretative Survey, Quarterly Reviw of Economics and Finance, 42:193-208.
Dreger, C. & Rahmani, T. (2016). The impact of oil revenues on the Iranian economy and the Gulf s tates. OPEC Energy Review, 40(1), 36-49. - Farzanegan, M. R. & Markwardt, G. (2009). The effects of oil price shocks on the Iranian economy. Energy Economics, 31(1), 134-151.
Forrester, N. B; (1982); “A dynamic synthesis of basic macroeconomic theory: Implications for stabilization policy analysis”, (Doctoral dissertation, M. I. T., Alfred P. Sloan School of Management). 552- 568.
Gupta, P., Grace Li, B. & Yu, J. (2015). “From Natural Resource Boom to Sustainable Economic Growth: Lessons for Mongolia”. International Monetary Fund (IMF) Working Paper.
Gylfason, Th. (2008). “Development and Growth in Mineral-Rich Countries”. CEPRD Iscussion Papers, No, 7031.
Lajous, A. (2014). The Impact of Lower Oil Prices on the Mexican Economy. Available on: https://pdfs.semanticscholar.org/5d47/55730da1 abe9080c47d4656eb91b6861f3db.pdf.
Lucchetta, M., Paradiso, A. & Savona, R. (2015). “Oil Price Shocks, Financial Frictions and TFP Dynamics”. Syrto Working Paper Series, 19.
Mallaye D.,YogoT.U, Timba G.T. (2015). Oil Rent and Income Inequality in Developing Economies: Are They Friends or Foes? Etudes et Documents, n°02, CERDI. http://cerdi.org/production/show/id/1644/type_.
Nathan S. Balke, Stephen P.A. Brown and Mine K. Yücel(2010). Oil Price Shocks and U.S. Economic Activity:An International Perspective, Federal Reserve Bank of Dallas, RESEARCH DEPARTMENT WORKING PAPER 1003.
Romer, D. (2006). “Advanced Macroeconomics”.  McGraw-Hill Companies, USA, Third Edition.
Stevens, P. (2012). “An Embargo on Iranian Crude Oil Exports: How Likely and with What Impact?”. EEDP Programme Paper. 
Tang, W., L. Wu & Z.X. Zhang. (2009), Oil Price Shocks and Their Short- and Long- Term Effects on the Chinese Economy. East West Center Working Paper, No. 102.
Wang, Y. S. (2013). Oil Price Effects on Personal Consumption Expenditures. Energy Economics, 40(36): 198-204.
Wheat, I. D. (2007). The Feedback Method: A System Dynamics Approach to Teaching Macroeconomics, PhD dissertation, University of Bergen, Norway.
Yamaguchi, Kaoru, (2011), “working of a public money system of open macroeconomies – modeling the American monetary act completed – (a Revised version)”, Doshisha University Kyoto 602-8580, Japan.
Zhang, D., Broadstock, D. C., & Cao, H. (2014). International Oil Shocks and Household Consumption in China. Energy Policy,75(1): 146-156.
پژوهش های پیشرفت سیستم ها و راهبردها
دوره 2، شماره 1
خرداد 1400
صفحه 79-101

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار