مدل‌سازی پویایی تلۀ فقر در ایران (رویکرد سیستم داینامیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار،گروه علوم اقتصادی، دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران

2 استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران

چکیده

با‌توجه‌به پیشرفت‌های قابل‌توجه در کشورهای مختلف، کماکان فقر از موضوعات چالش‌برانگیز کشورهای درحال‌توسعه می‌‌باشد. بررسی اثرگذاری سیاست‌های مختلف اقتصادی بر پدیده فقر همیشه موردتوجه سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است و علی‌رغم اعمال سیاست‌های حمایتی و اقتصادی توسط دولت‌ها مسئله تله فقر و قرار گرفتن کشور در چرخه فقر از موضوعات اساسی و قابل‌تأمل بوده است بنابراین در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش پویایی سیستمی‌ سیاست‌هایی که می‌‌تواند این پدیده را در ایران تحلیل کند استفاده شده است. نتایج نشان می‌‌دهد که جهت خروج از تلۀ فقر از سناریوهای افزایش نیروی کار همراه با بهبود تکنولوژی، افزایش میل نهایی به پس­انداز و افزایش درآمدهای نفتی دولت می‌توان استفاده کرد؛ بنابراین سیاست‌گذاران اقتصادی می‌‌بایست جهت خروج ایران از تله فقر، افزایش مهارت نیروی انسانی متخصص همراه با افزایش تکنولوژی، افزایش درآمدهای نفتی و افزایش میل نهایی به پس‌انداز جهت افزایش تولید و توسعه زیرساخت‌ها و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر را مدنظر قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modeling the dynamics of Poverty Trap in the Islamic Republic of Iran (dynamic system)

نویسندگان [English]

  • mohammad ghaffary fard 1
  • hussein rezai 2
  • mohammadreza shujaei 3
1 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Economic Sciences, College of Socil and Behavioral Sciences, International Ahle Beyt University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Economic Sciences, Payame Noor University, tehran, Iran
3 MA in Economic Sciences, College of Social and Behavioral Sciences, International Ahle Beyt University, Tehran, Iran
چکیده [English]

With the developments and innovations that have taken place in the present century and the innumerable advances that have appeared at the level of the universe; But poverty still plagues some countries in the world, especially in the Third World. Poverty is a multidimensional phenomenon that explains a kind of human need for a living.
To analyze the data of this research, the system dynamics method has been used and Vinsim software has been used for this set. The scientific estimation of the variables of this research has been considered during the years of 1397 to 1417. The scenarios used in this set are: increase of labor force with technology, increase of marginal propensity to save, increase of government oil revenues.
The results show that in order to get out of the poverty trap, scenarios of increasing labor force with technology, increasing the marginal propensity to save and increasing government oil revenues should be used. A practical proposal given to the government; The training of the expert workforce accompanied by the increase of technology and also that; Government with increasing oil revenues; Reduce foreign debt and allocate overdue interest on foreign debt in the form of grants to poor people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty Trap
  • Economic Growth
  • System Dynamics
  • Iran
آذری بنی، بتول (1392). اندازه‌گیری غیرخطی تحرک درآمدی و تله­ی فقر: کاربردی از رویکرد شبه ترکیبی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س).
الماسی، مجتبی و سپهبان قره بابا، اصغر (1388). درآمدی بر اقتصاد رشد و توسعه. کرمانشاه: دانشگاه رازی.
احمدوند، علی محمد و مسعودعرب، امیر (1388) کاربردشناسی پویایی سیستم در پلیس. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس. سال ششم، شماره 25، 103-87.
جلیلی کامجو، سید پرویز و نادمی‌، یونس (1398). ارزیابی رابطه استخراج منابع آب زیرزمینی و فقر روستایی در ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی. دوره 54، شماره 3، 550-525.
جمشیدی، علیرضا و خاتون‌آبادی، سید احمد (1391). شناسایی علل و عوامل تلۀ محرومت در جوامع روستایی استان ایلام: مطالعۀ موردی مناطق برنج‌کاری شهرستان شیروان و چرداول. فصلنامه روستا و توسعه. سال 15، شماره 2، 108-79.
حکمتی فرید، صمد؛ جهانگیری، خلیل و مرادخانی، امید (1394). تأثیر جهانی شدن بر شاخص فقر انسانی (HPI). فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد. سال دوم، شماره 2، 80-61.
حمیدی­زاده، محمدرضا (1394). پویایی­های سیستم. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
خسروی­نژاد، علی‌اکبر (1391). برآورد فقر و شاخص‌های فقر در مناطق شهری و روستایی. فصلنامه مدلسازی اقتصادی. سال ششم، شماره 2، پیاپی 18، 60-39.
راغفر، حسین؛ کردبچه، حمید و پاک‌نیت، مرضیه (1391). تله‌های فقر در اقتصاد متکی به منابع طبیعی ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی‌-ایرانی). سال دوازدهم، شماره 45، 171-143.
رستمی‌ حصوری، هاجر (1393). اثر مهاجرت نیروی انسانی متخصص (فرار مغزها) بر فقر در کشورهای درحال‌توسعه. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی. سال دوم، شماره 5، 104-93.
روزبهان، محمود (1394). مبانی توسعه اقتصادی. تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
صمدی، علی حسین و امامی‌ میبدی، مهدی (1394) بررسی تأثیر گسترش منابع گازی نامتعارف بر تولید گاز طبیعی ایران: رویکرد پویایی‌شناسی سیستم. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران. سال چهارم، شماره 15، 42-1.
مشایخی، علینقی (1398). پویایی‌شناسی سیستم‌ها. تهران: آریانا قلم.
وهابی اردکلو، نگار؛ شهبازی، ‌کیومرث؛ و خداویسی، حسن (1395). تأثیر آستان‌های بدهی‌های دولتی بر مصرف بخش خصوصی در کشورهای عضو اوپک. فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق). دوره 13، شماره 3، 135-111.
همایون‌فر، مهدی؛ نهاوندی، بیژن و گل باززاده، پریسا (1397). طراحی مدل پویایی توسعه محصول جدید با تأکید بر تئوری انتشار باس. فصلنامه چشم‌انداز مدیریت صنعتی. شماره 29، 162-137.
هوشمندی، حمید (1387). بررسی عوامل مؤثر بر پس‌انداز ملی در ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی. سال دوم، شماره 2، پیاپی 6، 204-177.
یاوری، کاظم (1396). مدل‌های پیشرفتۀ رشد اقتصادی. قم: یاران.
Forrester, jay w. (1995). counterintuitive behaviorof social systems, pegasus communications, waltham ma. 1-29.
Gaspart, F. Thomas, A. (2012). Does poverty trap rural Malagasy?, Université catholique de Louvain. 1-42.
Haushofer, Johannes. (2019). Is there a Psychological Poverty Trap?, National Bureau of Economic Research; Busara Center for Behavioral Economics, Nairobi, Kenya; and Max Planck Institute for Collective Goods, Bonn, Germany. 1-34.
Masniarita Pohan, Hilda L; Vitale, Jeffrey D. (2016). overcoming the poverty trap through education: an intergenerational study on indonesia, Journal of Indonesian Applied Economics, Vol.6 No.1, 1-21.
Naheed khan, farzana; majeed, muhammad tariq. (2019). Poverty traps and economic growth: evidence from pakistan, business & economic review, vol. 10, no.4, 121-142.